2001-nji ýyldan başlap Hytaý we halkara jemgyýetçiligi bilelikde Stokgolm konwensiýasynyň düzülmegine goldaw berdiler we täze hapalaýjy maddalara bilelikde gözegçilik etmek üçin halkara jemgyýetçiligi bilen hyzmatdaşlyga başladylar.Soňky iki onýyllygyň dowamynda Hytaý global ekologiki gurşawy we adam saglygyny goraýan köp sanly täze hapalaýjy önümçiligi, ulanmagy we zyňmagy ýok etdi.
Şol döwürde halk hojalygy çalt ösdi we dünýäde öndürilen himiki maddalaryň paýy 2017-nji ýylda takmynan 5% -den 37.2% -e çenli ýokarlandy. Hytaý himiki önümleri iň köp öndürýän we iň köp dürli görnüşli ýurtlaryň birine öwrüldi. himiki maddalardan we adamlaryň durmuşy gowulaşdy.Şol bir wagtyň özünde Hytaý hem täze kynçylyklar we basyşlar bilen ýüzbe-ýüz bolýar.
Ylmy bilimiň ösüşi we durmuşyň ýokary hiline bolan talaplar bilen birlikde, zyýansyz diýip hasaplaýan käbir himiki maddalar kem-kemden dünýäde mundan beýläk öndürmek we ulanmak üçin ýaramsyz hasaplanýar.Hereket meýilnamasynyň durmuşa geçirilmegi bilen Hytaý täze hapalaýjy maddalaryň daşky gurşaw töwekgelçiliginiň öňüni almak we gözegçilikde saklamak üçin halkara jemgyýetçiligi bilen işleşer.
Ilki bilen, bar bolan halkara konwensiýalardan öwrenmeli we täze hapalaýjy maddalara gözegçilik etmegi halkara hukugyna laýyklykda durmuşa geçirmeli.Hytaýyň kanunlaryny we kadalaryny kämilleşdirmek we täze hapalaýjylary bejermek üçin ygtybarly ulgam döretmek bilen bir hatarda, halkara konwensiýalarynyň mehanizmi arkaly himiki maddalaryň daşky gurşaw töwekgelçiligini kesgitlemek, baha bermek we gözegçilikde saklamak üçin halkara jemgyýetçiligi bilen işleşeris.
Bu diňe bir Hytaýda täze hapalaýjy maddalary bejermek bilen çäklenmän, täze hapalaýjy maddalaryň dünýä derejesinde bejerilmegine hem kömek eder.Global himiýa senagatynyň ýaşyl ösüşine goldaw beriň we daşky gurşawy dolandyrmagy durmuşa geçiriň.
Ikinjiden, ylym we tehnologiýa maýa goýumlary, ylmy karar bermek, takyk gözegçilikde täze hapalaýjylary bejermekde hökümeti we kärhanalary köpeltmek.Ylmy gözlegleriň we beýleki karar berýän maglumatlaryň täze hapalaýjy maddalara gözegçilik etmek üçin esas bolup durýandygyna doly düşüniň, täze hapalaýjy maddalara gözegçilik etmek üçin ylmy we tehnologiki maýa goýumlaryny artdyrmagy dowam etdiriň, täze hapalaýjy maddalaryň çeşmesini, tendensiýasyny, zyýanyny we bejeriş tehnologiýasyny özleşdiriň, ylmy ediň kararlar we takyk we täsirli gözegçiligi gazanmak.
Üçünjiden, halkara ylmy gözleglerden we dolandyryş tejribesinden peýdalanyň, irki baha beriň we gözegçilik üçin esasy täze hapalaýjylary saýlaň we gözegçiligi amala aşyrmagyň mehanizmlerini dörediň.Tebigata laýyk gelmeýän käbir täze hapalaýjy maddalar üçin global güýçlerden, esasanam ylmy gözleg we dolandyryş tejribesinden doly peýdalanmak arkaly Hytaýda täze hapalaýjy maddalaryň we daşky gurşaw töwekgelçiligine gözegçilik edilmegini öňe sürmek we çaltlaşdyrmak üçin halkara hyzmatdaşlygy işjeň alnyp barylmalydyr; Hytaýda gözleg maglumatlary ýok mahaly global göç.Şol bir wagtyň özünde, halkara konwensiýalaryň maliýe mehanizminden öwrenmeli we täze hapalaýjy maddalara halkara, milli, ýerli we kärhanalary bejermegiň maliýe mehanizmini döretmeli.
Dördünjiden, beýleki ösýän ýurtlara täze hapalaýjy maddalara garşy göreşmek, Hytaýyň bilimini we tejribesini ýaýratmak we täze hapalaýjy maddalaryň ýaýramagynyň öňüni almak üçin mümkinçiliklerini güýçlendirmäge kömek ederis.Ösýän ýurt hökmünde Hytaýyň täze hapalaýjy maddalary tapmak, gözlemek we dolandyrmak boýunça tejribesi beýleki ösýän ýurtlar üçin has amatly bolup biler.Hytaý ösýän ýurtlar üçin konwensiýany durmuşa geçirmek, beýleki ösýän ýurtlara täze hapalaýjy maddalaryň önüm ýa-da galyndy hökmünde geçirilmeginiň öňüni almaga kömek edip biler we Lifeer durmuşy jemgyýetiniň gurluşygyna öz goşandyny goşup biler.
Hapalaýjylara garşy täze hereket, CGK Merkezi Komitetiniň global daşky gurşaw dolandyryşyna gatnaşmak, goşant goşmak we oňa ýolbaşçylyk etmek baradaky taryhy jogapkärçiligini görkezýär we Hytaýyň çözgütlerine, paýhasyna we güýjüni global daşky gurşaw dolandyryşyna goşant goşmaga dowam eder.Hapalanmagy gözegçilikde saklamak boýunça täze çäreler, owadan Hytaý gurmak we Hytaýda durnukly ýaşyl himiýa we ykdysady ösüşi saklamak üçin zerurdyr.Eartheriň watanyny goramak üçin Hytaýda täze hapalanma gözegçilik ulgamyny gurmak, ýokary hilli durmuşyň dünýädäki yzarlanmagyna, 2030-njy ýylyň Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge, adam bilen tebigatyň arasynda sazlaşykly ýaşamaga we ýer ýüzünde ýaşaýyş jemgyýetini gurmaga kömek eder.
Authorazyjy, Pekin uniwersitetiniň Daşky gurşaw ylymlary we in Engineeringenerçilik mekdebiniň professory
Iş wagty: Mart-30-2023